ਮਾਨ ਦੇ ਗੀਤ

ਪੁਸਤਕ-ਮਾਨ ਦੇ ਗੀਤ
ਲੇਖਕ-ਜਗਰੂਪ ਸਿੰਘ ਮਾਨ
ਸੰਪਾਦਕ-ਮਲਕੀਤ ਕੌਰ ਮਾਨ
ਪ੍ਰਕਾਸ਼ਕ-ਵਿਸ਼ਵ ਭਾਰਤੀ ਪ੍ਰਕਾਸ਼ਨ ਬਰਨਾਲਾ
ਪੰਨੇ-88
ਮੁੱਲ ਪੇਪਰ ਬੈਕ 50
(ਸਜਿਲਦ 100)

ਪੰਜਾਬੀ ਕਾਵਿ-ਖੇਤਰ ਵਿਚ ਗੀਤ ਸਿਨਫ਼ ਨੂੰ ਏਨੀ ਮੁਹਾਰਤ ਹਾਸਿਲ ਹੈ ਕਿ ਇਹ ਪੜ੍ਹਨ ਵਾਲੇ ਦੇ ਦਿਲ ਅੰਦਰ ਅਛੋਪਲੇ ਹੀ ਪਹੁੰਚ ਜਾਂਦੀ ਹੈ, ਜਿਸ ਨੂੰ ਸਮਝਣ, ਜਾਣਨ ਵਿਚ ਵੀ ਬਹੁਤੀ ਕਠਿਨਾਈ ਨਾ ਹੋਣ ਕਰਕੇ ਇਹ ਸਹਿਜ ਹੀ ਅਸਰ-ਅੰਦਾਜ਼ ਹੋ ਜਾਂਦੀ ਹੈ। ਪਝੱਤਰ ਗੀਤਾਂ ਦੇ ਇਸ ਸੰਗ੍ਰਹਿ ਦੀ ਸੰਪਾਦਨਾ ਜਗਰੂਪ ਸਿੰਘ ਮਾਨ ਦੇ ਅਕਾਲ ਚਲਾਣੇ ਤੋਂ ਬਾਦ ਉਹਨਾਂ ਦੀ ਧਰਮ ਪਤਨੀ ਮਲਕੀਤ ਕੌਰ ਮਾਨ ਵਲੋਂ ਕੀਤੀ ਗਈ ਹੈ। ਉਹਨਾਂ ਲਿਖਿਆ ਹੈ ਕਿ ਮਾਨ ਸਾਹਿਬ ਆਪਣੇ ਇਹਨਾਂ ਗੀਤਾਂ ਦੀ ਪੁਸਤਕ ਦਾ ਖਰੜਾ ਪਹਿਲਾਂ ਹੀ ਤਿਆਰ ਕਰ ਗਏ ਸਨ, ਜਿਸ ਨੂੰ ਛਪਵਾ ਕੇ ਮੈਂ ਵੱਡਾ ਮਾਣ ਮਹਿਸੂਸ ਕਰਦੀ ਹਾਂ। ਇਹਨਾਂ ਗੀਤਾਂ ਦੁਆਰਾ ਉਹ ਹਮੇਸ਼ਾ ਸਾਡੇ ਵਿਚਕਾਰ ਰਹਿਣਗੇ। ਸੱਚਮੁਚ ਲੇਖਕ ਲੋਕ, ਜਦੋਂ ਤੱਕ ਉਹਨਾਂ ਦੀ ਚਰਨਾ ਰਹਿੰਦੀ ਹੈ, ਉਦੋਂ ਤੱਕ ਜਿਊਂਦੇ ਰਹਿੰਦੇ ਹਨ। ਸੰਪਾਦਕ ਵਲੋਂ ਪੁਸਤਕ ਪ੍ਰਕਾਸ਼ਨ ਵਿਚ ਸਹਿਯੋਗ ਦੇਣ ਲਈ ਦਮਦਮਾ ਸਾਹਿਤ ਸਭਾ (ਰਜਿ.) ਤਲਵੰਡੀ ਸਾਬੋ ਦੇ ਸਮੂਹ ਮੈਂਬਰਾਂ ਦਾ ਧੰਨਵਾਦ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਹੈ। ਸੰਪਾਦਕ ਦੇ ਹਵਾਲੇ ਨਾਲ ਜਗਰੂਪ ਸਿੰਘ ਮਾਨ ਦੀ ਸ਼ਖਸੀਅਤ ਖਾਸ ਗੁਣਾ ਦੀ ਟੋਹ ਵੀ ਮਿਲਦੀ ਹੈ ਕਿ ਉਹ ਰੌਣਕੀ, ਹੱਸਮੁਖ, ਰੰਗੀਲੇ ਆਦਮੀ ਸਨ। ਨਿਰਸੰਦੇਹ ਪੁਸਤਕ ਵਿਚ ਹਾਜ਼ਰ ਗੀਤਾਂ ਦੀ ਰਚਨਾ ਅਜਿਹੀ ਸ਼ਖਸੀਅਤ ਦਾ ਮਾਲਕ ਹੀ ਕਰ ਸਕਦਾ ਹੈ।ਇਹਨਾਂ ਗੀਤਾਂ ਵਿਚ ਜਿਸ ਦਰਦ ਦੀ ਅਭਿਵਿਅਕਤੀ ਹੋਈ ਹੈ, ਉਹ ਕਿਸੇ ਵਿਅਕਤੀ ਵਿਸ਼ੇਸ਼ ਦਾ ਨਹੀਂ ਸਮੁੱਚੇ ਮਾਨਵ ਦਾ ਦਰਦ ਹੈ। ਵਿਛੋੜੇ ਦੀ ਤੜਪ, ਬੇ-ਵਫ਼ਾਈ ਦੇ ਗਿਲੇ, ਹੁਸਨ ਦੀ ਤਾਰੀਫ਼, ਮਜਬੂਰੀਆਂ ਦੇ ਪਛਤਾਵੇ, ਖੁੰਝਾਏ ਵਕਤ ਦੇ ਹੇਰਵੇ ਦੇ ਵਿਸ਼ਿਆਂ ਨਾਲ ਸੰਬੰਧਿਤ ਗੀਤਾਂ ਤੋਂ ਇਲਾਵਾ ਸਿੱਖੀ ਬਾਬਤ ਨੈਤਿਕ ਮਾਨਤਾਵਾਂ, ਕਲੀਆਂ ਤੇ ਲੋਕ-ਤੱਥਾਂ ਆਦਿ ਬਾਰੇ ਰਚਨਾਵਾਂ ਜਗਰੂਪ ਸਿੰਘ ਮਾਨ ਦੇ ਡੂੰਘੇ ਅਨੁਭਵਾਂ ਦੀ ਤਸਦੀਕ ਹਨ।
ਭੁੱਖਿਆਂ ਤੋਂ ਖੋਹ ਕੇ ਦਾਣੇ
ਕੀੜੀਆਂ ਨੂੰ ਪਾਏਂ ਤੂੰ
ਜੱਗ ਪਾਪਾਂ ਦ ਕਮਾਈ ਦੇ ਕਰਾਏਂ ਤੂੰ
ਦਰ ਆਏ ਨੂੰ ਨਾ ਤੈਥੋਂ ਭੋਰਾ ਖ਼ੈਰ ਸਰਦੀ
ਨਾਂ ਪੱਥਰਾਂ ’ਤੇ ਯਸ਼ ਲਈ ਖੁਦਵਾਏਂ ਤੂੰ।
*****
ਦੱਬ ਕੇ ਕਰੋ ਪੜ੍ਹਾਈਬੇਲੀਓ
ਪੇਪਰ ਆ ਗਏ ਨੇੜੇ।
ਉਹ ਨਾ ਕਦੇ ਤਰੱਕੀ ਕਰਦੇ
ਨਕਲ ਮਾਰਦੇ ਜਿਹੜੇ
ਇਸ ਤਰ੍ਹਾਂ ਦੀ ਸਮਾਜਿਕ ਚੇਤਨਾ ਪੈਦਾ ਕਰਨ ਅਤੇ ਨਰੋਈ ਸੇਧ ਦੇਣ ਵਾਲੀਆਂ ਰਚਨਾਵਾਂ ਕਰਕੇ ਜਗਰੂਪ ਸਿੰਘ ਮਾਨ ਦੇ ਗੀਤਾਂ ਦੀ ਪੁਸਤਕ ਲਈ ਲੋਕ-ਮਨਾਂ ਵਿਚ ਹਰਮਨ-ਪਿਆਰਤਾ ਬਣੀ ਰਹੇਗੀ।
ਸੁਰਜੀਤ ਸਾਜਨ
Ph: 9814904060